[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Podobna liczba ludzi mogła odnieśćrany84.Jednak Appian twierdzi, że Rzymianie ponieśli straty w wysokości 2500ludzi, co jeśli wez
miemy pod uwagę zaciekłość walk między dwiema armiami,może być bliższe rzeczywistości85.Historyk zanotował również, że stratyMasynissy były większe niż wśród oddziałów rzymskich.Jeśli tak było,informacja ta musi dotyczyć piechoty numidyjskiej, nie jazdy, którabezsprzecznie królowała podczas starć na równinach.PAXSCIPIONISHannibal wraz z grupką dowódców uciekł spod Zamy i pojechał prosto doAdrumetum.Natychmiast po bitwie Scypion zaatakował i splądrował obózwroga.Podczas tej operacji przybył posłaniec z wiadomością, że PubliuszLentulus przypłynął do Utyki z 50 okrętami wojennymi i 100 transportowcami,załadowanymi zapasami żywności.Scypion, wydawszy armii rozkaz ruszenia wstronę Tunisu, natychmiast pojechał do Utyki86.Wojska rzymskie pod Tunisemrozbiły obóz w tym samym miejscu, gdzie posłańcy kartagińscy przybyli doScypiona, aby rozmawiać o traktacie pokojowym87.Scypion rozkazałGnejuszowi Oktawiuszowi wyruszyć w stronę Kartaginy na czele legionów,stacjonujących w obozie pod Utyka.Celem rzymskiego dowódcy  byłostworzenie atmosfery powszechnego zagrożenia", aby zademonstrować swojąsiłę.Gdy legiony maszerowały w stronę Tunisu i Kartaginy, Scypion zebrał flotę iwraz z 50 nowymi okrętami bojowymi pożeglował w stronę portu kartagińskiego.W drodze natknął się na kartagińskie statki z posłami, kazał im jednak przybyćpóz
niej do powstającego pod Tunisem obozu.Następnie wpłynął do kartagiń-skiego portu.Jego flota bez przeszkód minęła mury miasta.Jak twierdzi Liwiusz,rzymski wódz chciał przed swoim powrotem do Utyki  upokorzyć przeciwnika"88.Doradcy Scypiona nalegali, aby natychmiast zaatakował Kartaginę i rzucił jąna kolana.Scypion, słusznie, zdecydował inaczej.Jego siły były o wiele zasłabe, by przeprowadzić szturm na dobrze ufortyfiko-wane mury miasta.Jedyną alternatywą było długie oblężenie, które szybkodoprowadziłoby do wyczerpania armii rzymskiej i osłabiło pozycję Rzymupodczas negocjacji pokojowych.Równie ważny był fakt, że  Scypiona skłaniałado pokoju myśl, że miałby czekać na następcę, który by sobie przyszedł pogotową sławę zakończenia tej wojny kosztem cudzego trudu iniebezpieczeństwa"89.Do Scypiona z pewnością dotarły wieści, że międzynowo wybranymi konsulami rzymskimi wybuchł konflikt, kto otrzyma Afrykę jakoswoją prowincję.Zamierzali oni zastąpić Scypiona i przypisać sobie zasługędoprowadzenia do zakończenia wojny.W związku z tym  wszyscy oni skupili sięna kwestii zawarcia pokoju z Kartaginą".Scypion przed przejściem do oficjalnych negocjacji postawił Kar-tagińczykom wiele warunków.Pierwszy dotyczył trzymiesięcznego zawieszeniabroni, podczas którego nie mogli oni wysyłać posłańców do żadnego państwapoza Rzymem, nie mogli również przyjmować żadnych posłańców bez wiedzy izgody Scypiona.W ten sposób Scypion zapobiegał dalszym kontaktomKartaginy z Macedończykami, którzy wcześniej wojskowo wsparli Hannibala90.Po drugie, Kartagina miała oddać rzymskie towarowce, wraz z ładunkiem, popierwszym rozejmie przejęte przez Hasdrubala.Wypełnienie tego żądania byłotrudne, ponieważ ładunek został już rozproszony.Strony doszły doporozumienia, na mocy którego Kartagina miała zapłacić równowartośćutraconych przez Rzymian towarów91.Trzeci warunek dotyczył zaopatrywaniawojsk rzymskich w żywność i wypłacania im żołdu, do czasu zawarciaoficjalnego pokoju92.Ostatni warunek przewidywał wybranie przez rzymskichdowódców 100 zakładników, w wieku między czternastym a trzydziestymrokiem życia, i zabranie ich do Rzymu93.Warunki formalnego traktatu pokojowego były następujące94.Kar-tagińczycyzachowają wolność, a na ich ziemiach nie będą stacjonowały żadne rzymskieoddziały.Mieli się rządzić własnymi prawami i zwyczajami, tak jak przed wojną.Kartagina miała odzyskać wszystkie miasta, które posiadała w Afryce przedwybuchem konfliktu, a także stada, niewolników i inną własność.Inna klauzulazastrzegała, że Kartagina ma być sprzymierzeńcem Rzymu, zarówno na lądzie,jaki na morzu, w związku z czym oddaje Rzymowi kontrolę nad swoją politykązagraniczną, co w znacznym stopniu ograniczało jej status niezależnegosojusznika.Bez zgody Rzymu państwo to nie mogło toczyć wojen ani w Afryce,ani poza jej granicami.Ograniczenie to nie dotyczyło jednak wojen obronnych,prowadzonych na terenie Afryki.Masynissa miał odzyskać władzę nad swoją ziemią i posiadłości, którenależały do niego i jego przodków.Liwiusz zapisał, że Scypion wyszedł poza tożądanie, organizując ceremonię, podczas której  Ma-synissie dodziedziczonego królestwa dodał Cyrtę i resztę miast i terenów, jakie z królestwaSyfaksa dostały się w posiadanie narodu rzymskiego"9''.Wszyscy rzymscyjeńcy wojenni, a także dezerterzy i inni zbiegowie mieli zostać oddani w ręceRzymian.Dezerterzy i zbiegowie będący obywatelami latyńskimi zostali ścięci,pozostali ukrzyżowani96.Kartagina miała oddać wszystkie swoje okręty wojennez wyjątkiem trirem.Scypion rozkazał wyciągnąć wszystkie statki kartagińskie nabrzeg i je spalić.Również wszystkie słonie bojowe miały przejść w ręceRzymian, a Kartagińczykom nie wolno było trenować nowych.Kartagina miałateż wypłacić Rzymowi haracz w wysokości 10000 talentów, suma ta miałazostać spłacona w ciągu 50 lat.Roczna rata była uzależniona od kondycjifinansowej, a warunki przewidywały możliwość dość długiej zwłoki w wypłaciekolejnych rat.Po formalnym przyjęciu traktatu pokojowego przez rzymski senatwszystkie rzymskie oddziały miały opuścić Afrykę w ciągu 150 dni od ratyfikacjipokoju97.Były to całkiem znośne warunki pokoju, chociaż niektóre zapisy nakładałysurowsze warunki niż podczas pierwszego zawieszenia broni.Suma, którąKartagina miała wypłacać Rzymowi, została podwojona, a liczba statkówutrzymywanych przez Kartaginę zmniejszona o połowę.Ograniczenia tesprawiły, że Kartagina, jeśli chodzi o działania militarne, została zredukowanado pozycji państwa klienckiego.Bardziej niepokojące było to, że Rzym niegwarantował Kartaginie bezpieczeństwa.Masynissa mógł zostać użyty przezRzymian jako pretekst i środek przyszłego ataku.Wermina natomiast zachowałczęść swojego państwa, aby kontrolować działania Masynissy.Niezadbanie obezpieczeństwo Kartaginy w przyszłości miało spowodować wieleproblemów.Lata póz
niej handlowa rywalizacja Kartaginy z Rzymem skłoniłaKatona i rzymski senat do wykorzystania Masynissy w celu zastraszeniaKartaginy.Jednak Rzym nie był w stanie utrzymać kontroli nad byłymsojusznikiem i obawa, że zajmie on to ufortyfikowane miasto, skłoniła Rzymiando rozpoczęcia trzeciej wojny punickiej i zburzenia Kartaginy.W traktaciepokojowym Scypiona znajdowały się więc korzenie przyszłego ataku Rzymu naKartaginę98.Po zakończeniu negocjacji i podpisaniu pokoju Scypion z armią wypłynął doLilybeum na Sycylii.Większość wojsk wysłał do Rzymu morzem, sam jednakruszył drogą lądową [ Pobierz całość w formacie PDF ]