[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- Właśnie jąder.Nie, koleś, oddziałowa nie jest żadną ogro­mną kurą, ale kleszczarą, specem od trzebienia.Widziałem ty­siące takich osób: starych i młodych, facetów i babki.Są wszę­dzie, i na wolności, i w pierdlach.Usiłują cię osłabić, żebyś się ugiął przed nimi, podporządkował ich prawom i żył, jak ci każą.A najprędzej cię złamią, dosięgając tam, gdzie boli najbardziej.Dostałeś kiedyś w bójce kopa w jaja, koleś? Kładzie cię od razu, co? Nie ma nic gorszego.Chce ci się rzygać, stajesz się słaby jak mucha.Jeśli bijesz się z facetem, który chce wygrać nie dzięki własnej sile, ale przez odebranie ci twojej, patrz mu na nogi, bo będzie usiłował rąbnąć cię kolanem, załatwić tak samo jak ta stara klępa.Harding jest biały jak płótno, ale teraz przynajmniej wie, co się dzieje z jego rękami: wymachują w powietrzu, jakby chciały odeprzeć słowa McMurphy’ego.- Nasza kochana siostra Ratched? Nasza łagodna, wiecznie uśmiechnięta i dobrotliwa mateczka Ratched, ten anioł miłosier­dzia, jest według ciebie kastratorką? Przyjacielu, to istny non­sens!- Słuchaj, koleś, skończ lepiej te bzdury.Może dla kogoś tam i jest mateczką, ale to baba wielka jak stodoła i twarda jak skała.Jak tylko tu wszedłem, też w pierwszej chwili dałem się nabrać, że jest miła i kochana, ale nie na długo! Nie wierzę, żeby ktoś mógł tu tkwić pół roku albo rok i nie przejrzeć na oczy! Ho, ho, widziałem już niejedną wredną sukę, ale ta wszystkie bije na łeb!- Siostra Ratched wredną suką? Przedtem klępą, kleszczarą i czym jeszcze.kurą? Wiedz, przyjacielu, że metafory należy stosować z umiarem.- Gadaj zdrów! Jest suką, klępą i kleszczarą.Dobrze wiesz, o czym mówię, więc przestań się zgrywać!Twarz i dłonie Hardinga są teraz bardziej ruchliwe niż kie­dykolwiek: różne gesty, uśmiechy, grymasy i miny następują po sobie tak błyskawicznie jak na przyspieszonym filmie.Usiłuje się opanować i tylko pogarsza sprawę.Kiedy nie stara się wpły­nąć ani na swoje gesty, ani na mimikę, miło jest patrzeć na jego niestrudzone dłonie i żywą twarz, ale gdy tylko uświadamia sobie, co robi, i stara się powstrzymać, zamienia się w oszalałą marionetkę podrygującą w zwariowanym tańcu.Krzywi się i ge­stykuluje w coraz bardziej zawrotnym tempie, jednocześnie mó­wiąc coraz szybciej i szybciej.- Zrozum, przyjacielu, mój miły psychopato, siostra Ratched to prawdziwy anioł miłosierdzia; spytaj, kogo chcesz! Bezinte­resowna jak wiatr, dzień po dniu, przez pięć długich dni w tygo­dniu pełni dla dobra ogółu swoje niewdzięczne obowiązki.To wymaga poświęcenia, przyjacielu, prawdziwego poświęcenia.Wiem też od godnych zaufania osób, choć nic więcej nie mogę ci o nich wyjawić ponad to, że Martini pozostaje z nimi w bli­skich stosunkach, iż również w dni wolne od pracy siostra Ratched służy ludzkości, oddając się działalności charytatywnej.Przygotowuje kosze z takimi delicjami, jak konserwy i mydło, a dla urozmaicenia dorzuca kawałek sera, po czym obdarowuje nimi młode małżeństwa w tarapatach finansowych.- Dłonie Hardinga migają w powietrzu, kreśląc scenkę, którą opowiada.- Spójrz: oto nadchodzi nasza oddziałowa.Stuka lekko do drzwi.W ręce trzyma kosz ozdobiony wstążkami.Młodemu małżeń­stwu szczęście zapiera dech.Mąż stoi z otwartymi ustami, żona płacze, nie kryjąc łez.Oddziałowa lustruje ich domostwo.Obie­cuje przysłać im pieniądze na.proszek do czyszczenia, a jakże.Stawia kosz na środku podłogi.A kiedy stamtąd wychodzi - posyłając obojgu pocałunki i zwiewne uśmiechy - jest tak upo­jona słodkim mlekiem miłosierdzia, którym własny czyn wypeł­nił jej obfite piersi, że nie potrafi powściągnąć swojej szczodro­ści.Szczodrości, rozumiesz? Nasz anioł zatrzymuje się przy drzwiach, bierze na bok onieśmieloną młodą małżonkę, wręcza jej w podarku banknot dwudziestodolarowy i mówi: “Weź to, moje biedne, nieszczęsne, głodne dziecko, weź i kup sobie ładną sukienkę.Jak widzę, twojego męża nie stać na podobne luksusy, przyjmij więc to ode mnie specjalnie w tym celu”.I młodzi na całe życie zaciągają wobec niej dług wdzięczności.Pod koniec Harding mówi tak szybko, że żyły występują mu na szyi.Kiedy milknie, zapada głucha cisza.Dobiega mnie tylko przytłumiony szum jakby obracającej się szpuli - pewnie ukryty magnetofon nagrywa rozmowę w świetlicy.Harding się rozgląda, widzi, że wszyscy wpatrują się w niego i - choć nie przychodzi mu to łatwo - stara się roześmiać.Dźwięk, jaki wydaje, podobny jest do pisku, który towarzyszy wyciąganiu młotkiem gwoździ ze świeżej sosnowej deski: iii-iii--iii.Harding nie może się powstrzymać.Zaciska ręce i mruży oczy na ten okropny odgłos.Ale nie może się powstrzymać.Piszczy coraz cieńszym głosem, aż wreszcie, łapiąc ustami po­wietrze, opuszcza twarz w nastawione dłonie.- Och, suka, suka, wredna suka - szepcze przez zaciśnięte zęby.McMurphy zapala drugiego papierosa i podaje Hardingowi, a ten bierze go bez słowa.McMurphy wpatruje się w siedzącego naprzeciwko mężczyznę z tak wielkim zdumieniem, jakby nigdy dotąd nie widział człowieka.Gdy tak patrzy na niego, Harding przestaje podrygiwać i dygotać; podnosi głowę.- Masz rację - mówi - wszystko się zgadza.Spogląda na wpatrzonych w niego pacjentów.- Nikt dotąd nie miał odwagi powiedzieć tego głośno, ale nie ma pośród nas nikogo, kto by myślał inaczej i w głębi swojej zastraszonej duszyczki nie przeklinał oddziałowej.McMurphy marszczy brwi i pyta:- A ten kurdupel lekarz? Może z pomyślunkiem u niego nie­tęgo, ale chyba nie jest aż tak głupi, by nie widzieć, że to babsko zawładnęło oddziałem i wyrabia, co mu się żywnie podoba.Harding zaciąga się papierosem, po czym odpowiada, wypu­szczając ustami dym:- Doktor Spivey, tak samo jak my wszyscy, jest w pełni świadom swojej bezradności.To wystraszony, zdesperowany, niedołężny króliczek, który doskonale się orientuje, że bez sio­stry Ratched nigdy by nie podołał kierowaniu oddziałem.A co gorsza, ona również wie, że on zdaje sobie z tego sprawę, i ani na moment nie pozwala mu o tym zapomnieć.Wystarczy, że lekarz pomyli się w aktach albo przy sporządzaniu wykresów, a wypomina mu to całymi tygodniami.- To prawda - mówi Cheswick, podchodząc do McMurphy’ego - ona żadnej pomyłki nie puszcza w niepamięć.- Dlaczego lekarz jej nie wyrzuci?- W tym szpitalu - wyjaśnia Harding - nie leży to w gestii lekarzy.Zatrudniać lub usuwać pielęgniarki może wyłącznie per­sonalna, stara, serdeczna przyjaciółka siostry Ratched; w latach trzydziestych pracowały razem w szpitalu wojskowym.Jesteśmy tu, przyjacielu, ofiarami matriarchatu, a lekarz jest równie bez­silny jak my wszyscy.Wie, że wystarczy, aby Ratched sięgnęła do telefonu, który ma pod ręką, wykręciła numer personalnej i wspomniała jej, że pan doktor ostatnio bardzo zwiększył zapo­trzebowanie na demerol.- Chwileczkę, Harding.Nie znam jeszcze waszego żargonu [ Pobierz całość w formacie PDF ]