[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zanim ją powtórzę, muszę wytłumaczyć wam coś, czego Cervantes nie musiał tłumaczyćswoim czytelnikom, bowiem dobrze o tym wiedzieli, jako że działo się w ich ojczyz
nie idosyć wtedy niedawno, a częściowo nawet w ich przytomności.Otóż katoliccy królowieHiszpanii w XV i XVI wieku uważali, że umiłowanie religii chrześcijańskiej wymagapozbycia się innowierców, a więc licznie zamieszkałych w tym kraju i współtworzących jegokulturę %7łydów i Maurów.Jednych i drugich wypędzono zatem, a część nawet okrutniewyrżnięto; pozostali zaś początkowo ci, którzy przyjęli chrzest; takich nowych chrześcijanpochodzenia żydowskiego nazywano marranami, a pochodzenia mauretańskiego moryskami.Po pewnym czasie jednak również marranów i morysków zaczęto tępić, mówiąc,że jedynie udają chrześcijan, a w głębi duszy pozostali, kim byli.Wielu spalono na stosie, awszystkich skazano na wygnanie, co stało się nie tylko przyczyną licznych cierpieńdotkniętych tym osób, ale, jak okazało się trochę póz
niej, zadało gospodarce Hiszpanii i wogóle jej cywilizacji takie ciosy, z których kraj ten przez wieki nie potrafił się podnieść.Jakzawsze w podobnych sytuacjach, trafiali się ludzie, którzy korzystali z prześladowań swychdotychczasowych współobywateli, i inni, którzy im współczuli i pomagali, choć to ostatniegroziło poważnymi karami.Byli więc i marrani, i moryskowie, którym mimo wszystko udałosię jakoś przetrwać i zatrzeć ślady pochodzenia od nie tych co należało przodków.Niektórzybadacze twierdzą, że sam Miguel de Cervantes Saavedra był kimś takim i to właśnie stało upodłoża przynajmniej części jego życiowych kłopotów i przykrości (których istotnie miał coniemiara).Nie wiem, czy to prawda, i zresztą niespecjalnie zależy mi na rozstrzygnięciu tejtajemnicy; prawdą jest natomiast, że Cervantes, jak jego bohaterowie, był po stronieprześladowanych i dobrze im życzył; tego dowodzi między innymi historia Rikota, dawnegosąsiada Sancza Pansy, spotkanego przezeń na drodze w stroju niemieckiego pielgrzyma, alenie ukrywającego przed nim, kim jest naprawdę, wiedzącego bowiem, że Sanczo nań niedoniesie.Rzecz w tym, że Rikote był moryskiem; i jego też, wraz z rodziną, dotknął edyktkrólewski, skazujący morysków na opuszczenie w określonym terminie Hiszpanii.Jak terazopowiadał Sanczowi, natychmiast wyjechał, ale sam, by znalez
ć dobre miejsce na osiedlenie,a następnie sprowadzić żonę i córkę.Był we Francji, był we Włoszech, a w końcu wynająłdom w pewnej wsi niemieckiej, z której co roku pielgrzymi udają się do świętych miejsc wHiszpanii.Postanowił chodzić z pielgrzymami, nie dla dochodów, których ten procederprzysparza, ale żeby odwiedzać bezpiecznie ojczyznę, ciągle wytęsknioną, ciągle opłakiwaną,ciągle słodszą nad wszystkie kraje.Za pierwszą pielgrzymką chciał zabrać swoje niewiasty iodkopać skarb zakopany; niestety, zbyt wiele czasu zmitrężył w obcych krajach i nie zastałjuż na miejscu żony i córki; musiały ruszyć w drogę nie czekając na niego i udały się, choćgorliwe chrześcijanki, do muzułmańskiego Algieru, czego Rikote nie potrafił zrozumieć.Teraz pozostawało mu wykopanie skarbu i sprowadzenie obu niewiast z Algieru do Niemiec;ufał w Bogu, że choć trudne to przedsięwzięcie, przecież mu się powiedzie. Co do tego, że znalazły się w Algierze  powiedział Sanczo  to nie dziw się, bo zabrał jetam brat twojej żony; jako niewiasty musiały szukać oparcia w mężczyz
nie, a ten byłnajbliższy, kiedy ciebie nie stało.A co do skarbu, to boję się, że nic nie znajdziesz, bo180słyszałem, że zabrano im dużo złotych monet i pereł, kiedy przed wyjazdem, zgodnie zrozporządzeniem, zaniosły je do zapisu. To nie ten skarb  zaprzeczył Rikote  bo mojego schowka one wcale nie znały; dlapewności nie wyjawiłem go nawet żonie i córce; ale tobie go wyjawię, jeśli zechcesz pomócmi w wykopaniu i ukryciu tego, co moje; i dam ci za to dwieście eskudów; wiem, że ci sięprzydadzą. Zrobiłbym to  rzekł Sanczo  gdybym był bardziej chciwy niż bojaz
liwy, ale że jestembardziej bojaz
liwy niż chciwy, to chyba nie zrobię; jedyne, co mogę, to życzyć cipomyślności. Bóg zapłać  odparł Rikote  i nie będę cię namawiał, skoro jest tak, jak mówisz [ Pobierz całość w formacie PDF ]