[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.E.Renan podkreślał, że jednym z najważniejszych zdarzeń w dziejach kulturyświata było odrzucenie pogańskich religii i przyjęcie wiary  opartej na jedności Boga,na Trójcy i na wcieleniu Syna Bożego.Z
wiat nawracany był około tysiąca lat.Wydarzenie to rozpoczęło swą historię od życia Jezusa, człowieka, który wyrósł ponadwspółczesnych mu braci, który sprecyzował przedmiot przyszłej religiiogólnoświatowej.Renan wychodził z założenia, że  z chwilą, gdy osobnik ludzki począłsię różnić od zwierzęcia, stawał się religijnym, to znaczy, że postrzegał w naturze coś,co wybiega poza rzeczywistość, a w sobie poczuwał coś, co przekracza próg śmierci.Ale postrzeżenie to było u różnych ludów odmiennie interpretowane, o czymprzypomina nam historia religii pierwotnych, w których wyróżniamy:Totemizm - od słowa  totem (z jęz.Indian Odżibwejów ototam = jego znakrodzinny): przedmiot, klasa przedmiotów, od których wywodzić się ma grupa (klan,ród, plemię itp.) i którego imię nosi.Totemem bywają zwykle zwierzęta, rzadziejrośliny, a tylko sporadycznie przedmioty martwe lub zjawiska atmosferyczne.Totemizm wyraża wiarę jednostki lub grupy społecznej w zwierzę, we wspólne odniego pochodzenie.Zwierzę totemiczne uważane jest za przodka - opiekuna grupy,196stąd znajduje się pod ochroną.W totemizmie występuje już system zakazów inakazów, który chroni totem przed niebezpieczeństwem.Totem jest rzeczą świętą.Niekiedy jednak omija się tabu i podczas uroczystości łączy się z totemem-przodkiem poprzez jego spożywanie (zalążek komunii św.w chrześcijaństwie).Magię - (gr.mageia = czarodziejstwo): system poglądów i zabiegów oparty naprzekonaniu, że można zdobyć władzę nad przyrodą, zmusić ją do działania wedługwoli człowieka, byle tylko znać środki do uzyskania bądz
uniknięcia czegoś.Przekonanie magiczne wynikło z prymitywnego łączenia przyczyn i skutków, zpodobieństwa występującego między jednym zjawiskiem a drugim.Animizm - (łac.animus = duch, anima = dusza): przekonanie, że człowiek posiadaduszę niezależnie od ciała.Manizm - (łac.manes = duch przodków): przekonanie o istnieniu i potędze duszyprzodków (w tym także herosów - ludowych bohaterów), których zjednanie możeprzyczynić się do uzyskania powodzenia w działaniu.Fetyszyzm - kult przedmiotów materialnych, którym przypisuje się pozanaturalnewłaściwości.Fetyszyzacja przedmiotu zaczyna się wtedy, gdy człowiek zamiastnaturalnych cech danego przedmiotu widzi w nim tajemnicze siły, zamiastnaturalnych cech i funkcji przypisuje mu swoje fałszywe wyobrażenia.Manaizm - wiara w  mana , czyli w siłę, która powoduje wszystkie zjawiska, niedające się wytłumaczyć fizyczną działalnością człowieka lub siły przyrody.Mana jestcechą stałą, może jej przybywać lub ubywać.Z upływem czasu słabnie i zanika.Nosicielem jej są wszystkie duchy, także umarłych.Spośród ludzi najwięcej manamają naczelnicy i kapłani.Im mniejsze jest osobiste i społeczne znaczenie człowieka,tym słabsza jest jego mana.Niewolnik traci ją w ogóle.Główną wadą, ułomnością tych religii był ich zabobonny charakter.Renan tłumaczył,że  żadna wielka idea etyczna nie mogła błysnąć wśród ludów deptanych od wiekówprzez despotyzm i przez jego instytucje, pętające wszelki polot indywidualny jednostki.A zatem religie te były tworem swojego czasu, warunków życia ludzi, którzy jerozwijali.Dopiero gdy na arenie dziejów pojawiły się dwie wielkie rasy: indoeuropejskai semicka, mogła powstać religia, która wyraziła w pełni duchowość człowieka.Religieludów indoeuropejskich były jeszcze obciążone naturalizmem i stąd ograniczyły swójzasięg do Dalekiego Wschodu. Religie - pisze Renan - dała ludzkości rasa semicka.Jej się ten zaszczyt należy.Zdala od rozgwaru dziejowego, z dala od wyuzdanego zepsutego już na owe czasyświata, w cichej samotni namiotu beduin - patriarcha, obmyśliwał wiarę dla ludzkości.Na czym polegała jego wyższość? Na tym, że stronił od lubieżnego kultu Syrii, że muwystarczał prostaczy rytuał, że nie potrzebował świątyni, że mu struganych lubciosanych bałwanów zastąpiło pospolite (hebr.rodzaj posążków czy197obrazków, przedmiot czci i wróżb u starożytnych %7łydów, bóstwo domowe, osobisteamulety).Spomiędzy wszystkich koczujących szczepów semickichzostało wybrane do wielkich przeznaczeń.2.17.Wilhelm Dilthey (1833-1911)Urodził się w 1833 roku w Biebrich w pobliżu Moguncji, zmarł w 1911 roku w Seisw pobliżu Bolzano.Studiował teologię.Był historykiem idei [ Pobierz całość w formacie PDF ]