[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zwraca uwagę na równoległe funkcjonowanie terminów: sztuczny (artificial) i syntetyczny (synthetic).Użycie ich nie zawsze jest zamienne.Sztucznie uzyskane kolory są takie same jak kolory naturalnie występujące w przyrodzie, ale sztuczne kwiaty już nie.Nie przyjęło się też nazywanie ich kwiatami syntetycznymi.“Sztuczne” lepiej oddaje ich niedoskonałość.Sztuczny, czy też syntetyczny ból i sztuczna inteligencja mogą, zdaniem Dennetta, zastąpić ich naturalne odpowiedniki, jeżeli tylko zaprojektowane zostaną jako spełniające dokładnie takie same funkcje.Jedynym wypadkiem, w którym takie zastąpienie okaże się niemożliwe będzie wykazanie czysto biologicznej natury fenomenów bólu i inteligencji.Naturalny ból związany jest z przetrwaniem i podatnością organizmu na uszkodzenia.Pojmowanie bólu może być również związane z intuicjami etycznymi dotyczącymi zła i cierpienia.Może to powodować trudności w wytworzeniu sztucznego, czy syntetycznego bólu, gdyż zagadnienia te nie poddają się całkowitej kontroli komputerowej.Dennett zauważa, że tkanki organiczne mogą okazać się jedynym podłożem, na którym możliwe jest zrealizowanie wymaganych dla bólu struktur funkcjonalnych.Jeżeli do zrealizowania tych struktur posłuży pewien materiał nieorganiczny, to nie powstanie w tym wypadku prawdziwy ból, gdyż istotna może okazać się biochemia stanu bycia w bólu.Wymagania takie stawiane są przez witalistów, a zdaniem Dennetta możliwość lub niemożliwość znalezienia odpowiedniego dla spełniania struktur funkcjonalnych bólu, sztucznego lub syntetycznego podłoża nie została jeszcze przesądzona.Dennett przedstawia szkic, który nie jest poważnie potraktowanym programem komputerowym, ani poważną koncepcją psychologiczną lub neurofizjologiczną, lecz ma ułatwić filozoficzne badanie problemu bólu.Analizę anatomii bólu zaczyna od peryferyjnych powierzchni skóry, skąd receptory bólowe, za pośrednictwem dwóch rodzajów włókien nerwowych, przesyłają sygnały do mózgu.Pokryte mieliną włókna A przekazują sygnał z szybkością 100 metrów na sekundę, a cienkie włókna C, pozbawione powłoki mielinowej, zdolne są do przekazywania sygnału tylko z szybkością mniejszą niż dwa metry na sekundę.Można przypuszczać, że włókna C uczestniczą w przekazie “tępego”, “głębokiego” bólu, a włókna A w przekazie bólu “ostrego” i “palącego”.Dennett przytacza sugestię Melzacka i Walla[92], którzy przypisali włóknom A funkcję zamykania przejścia lub zmniejszania wartości wyjściowej na drodze przekazu sygnału bólowego poprzez włókno C.W ten sposób ograniczony sygnał poprzez zaproponowane przez Melzacka i Walla wejście dociera do wzgórza (thalamus) i rozdzielony zostaje następnie na dwa kanały.Jeden z nich biegnie do filogenetycznie starszej części mózgu, a drugi do kory mózgowej, która jest stosunkowo słabo rozwinięta u niższych gatunków zwierząt.Kora mózgowa wykorzystywana jest w procesach szczegółowych percepcji, a także umiejscawiania oraz charakteryzowania różnych odmian bólu i innych bodźców.Dalsza analiza, którą przeprowadza Dennett, nie uwzględnia struktur anatomicznych, a tylko abstrakcyjnie wydzielone podsystemy.Zaproponowane zostaje istnienie pewnych filtrów kontrolujących natężenie sygnału.Działanie ich ma polegać na przykład, na obniżaniu poziomu bólu poprzez skupianie uwagi na czymś z bólem niezwiązanym.Natomiast reakcje odruchowe organizmu świadczą o istnieniu bezpośrednich połączeń receptorów bólowych na wejściu systemu odpowiedzialnego za reakcje na ból, z podsystemami odpowiedzialnymi za skurcze mięśni, z pominięciem wyższych systemów kontroli w mózgu.Istotną rolę spełnia, jak pisze Dennett, umiejscowiony w pniu mózgu, w tworze siatkowatym (reticular formation), system aktywacji tworu siatkowatego (RAS - reticular activating system).Odpowiedzialny jest on za czuwanie, sen i skupianie uwagi.Dodane do tego moduły: pamięci, przekonań, pragnień, analizy percepcyjnej i inne mają zapewnić niezawodną pracę systemu doświadczania i odczuwania bólu.Wydaje się jednak, że sceptyk, z którym Dennett dla zobrazowania swych poglądów prowadzi dialog, mógłby wciąż mieć wątpliwości, czy tak przedstawiony system funkcjonalny będzie wystarczający dla odczuwania, a nie tylko pojmowania jakości bólu.Skoro jednak odrzucone zostaje rozwiązanie leżące poza zasięgiem możliwości poznawczych człowieka, problem musi zostać sprowadzony do kwestii znalezienia odpowiedniego tworzywa (hardware) i programu (software).Jak dotychczas zadania te zostały wykonane tylko na drodze naturalnej ewolucji, lecz zdaniem Dennetta badania związane ze sztuczną inteligencją, psychologia poznawczą i filozofia umysłu są na drodze obiecującej możliwość powtórzenia tych osiągnięć w sposób sztuczny.Koncentrowanie się na własnym bólu może zmniejszyć jego natężenie i Dennett proponuje hipotezę, że zwiększa ono natężenie sygnału włókna A, które w teorii przekazu Melzacka i Walla ma działanie hamujące.W ten sam sposób działać ma dotykanie bolących miejsc [ Pobierz całość w formacie PDF ]