[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oni mówią do człowieka nie interesując się tym, co mówią, a ich spojrzenie jest stalezafascynowane słońcem łaski monarszej.Nie wyobrażaj sobie, że nieobecność cesarza czyni rozmowę swobodniejszą: on jest zawszeobecny w umyśle, i w braku oczu myśl zachowuje się jak słonecznik.Słowem, cesarz jest PanemBogiem, jest życiem, miłością tego nieszczęśliwego narodu.Czy wyobrażasz sobie życie ludzkie sprowadzone do nadziei ukłonienia się władcy, aby mupodziękować za jedno spojrzenie?.Jeżeli się stawiam na miejscu jedynego człowieka, któremu przyznaje się tutaj prawo doswobodnego życia, drżę o niego.Co za okropna rola do odgrywania – rola Opatrzności dlasześćdziesięciu milionów dusz!!! To bóstwo, zrodzone z politycznego zabobonu, ma tylko dwiedrogi do wyboru: albo dowieść, że jest człowiekiem, pozwalając się zmiażdżyć, albo pchnąćswoich czcicieli do podbicia świata, by utrzymywać, że jest Bogiem.Oto jak w Rosji całe życiejest tylko szkołą ambicji.Ale jaką drogę przebyli Rosjanie, by dojść do tej samoabnegacji?Jaki ludzki środek mógł doprowadzić do takiego skutku politycznego? Środek? Oto on – toczyn.Czyn to galwanizm, pozorne życie ciał i duchów, to namiętność mocniejsza i trwalsza odwszystkich innych.Czyn to zmilitaryzowany naród, to reżim wojskowy zastosowany do całego społeczeństwa, anawet do kast, które nie idą na wojnę.Słowem, to podział cywilnej ludności na klasyodpowiadające stopniom wojskowym.Odkąd wprowadzono tę hierarchię, ktoś, kto nigdy niewidział na oczy ćwiczeń, może otrzymać stopień pułkownika.Piotr Wielki – bo trzeba się cofnąć zawsze do niego, by zrozumieć teraźniejszą Rosję – PiotrWielki, niezadowolony z różnych narodowych przesądów, które przypominały arystokrację iprzeszkadzały mu w urzeczywistnieniu planów, uznał pewnego dnia, że głowy jego stada są zbytmyślące, zbyt niezależne.Chcąc zaradzić tej niedogodności, najpoważniejszej ze wszystkich dlaumysłu aktywnego i sprawnego w swoim zakresie, ale zbyt ograniczonego, by zrozumieć dobrestrony wolności, mimo że jest tak korzystna dla narodów, a nawet dla rządzących nimi ludzi – awięc ten mistrz samowoli w swej przenikliwości głębokiej, lecz ograniczonej nie wymyślił niclepszego jak podział stada, czyli kraju, na różne klasy, niezależne od nazwiska, od pochodzeniajednostki i od rodowego splendoru, tak iż syn największego wielmoży cesarstwa może należeć doniższej klasy, podczas gdy syn jego poddanego może wspiąć się do klas najwyższych, jeżeli taksię spodoba cesarzowi.W tym podziale narodu każdy człowiek otrzymuje swoje miejsce z łaskipanującego, i w ten sposób Rosja stała się sześćdziesięciomilionowym wojskiem: tym jestwłaśnie czyn, i jest to największe dzieło Piotra Wielkiego.Czyn składa się z czternastu klas, a każda z tych klas ma właściwe sobie przywileje.Czternasta jest najniższa.Znajdując się bezpośrednio nad chłopami pańszczyźnianymi, ma nadnimi tę jedyną przewagę, że składa się z ludzi zwanych wolnymi.Ta wolność polega na tym, żenie można ich bezkarnie bić.Ten bowiem, kto bije człowieka „wolnego”, odpowiada przedprawem.Każdy osobnik należący do tej klasy musi napisać na swoich drzwiach numer swejklasy, żeby nikt z wyższych rang nie był narażony na pokusę czy na pomyłkę.Ostrzeżony w tensposób, kto by pobił człowieka wolnego, popełniłby przestępstwo i poniósłby karę.Ta czternasta klasa składa się z najniższych urzędników państwowych, z pracowników poczty,listonoszy i innych podrzędnych rang, obowiązanych do doręczania lub wykonywania rozkazówwyższych urzędników administracji państwowej, i odpowiada stopniowi podoficera w cesarskiejarmii.Ludzie, którzy do niej należą, to słudzy cesarza, nie są niczyimi poddanymi i mająpoczucie godności społecznej.Co do godności ludzkiej, jak Ci wiadomo, nie jest w Rosji znana.Ponieważ wszystkie klasy czynu odpowiadają stopniom wojskowym, hierarchia armii jest, żetak powiem, równoległa do porządku panującego w całym państwie.Pierwsza klasa jest uszczytu piramidy i składa się dzisiaj z jednego człowieka: marszałka Paskiewicza, wicekrólaWarszawy.Powtarzam Ci, tylko wola cesarza sprawia, że osobnik awansuje w czynie [ Pobierz całość w formacie PDF ]