[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Fakt ten powinien być dla nas pouczający, gdyż pokazuje, jak ogromne znaczenie ma osiągnięcie właściwej równowagi między naszymi tendencjami neofobicznymi a neofilicznymi.Jeśli nie uchwycimy tej równowagi, to nie będziemy mogli funkcjonować właściwie.Choć nasz system nerwowy zrobi wszystko, na co go stać, skutki takiej sytuacji będą zawsze tylko parodią prawdziwych potencjalnych możliwości naszego behawioru.5.WALKAJeśli chcemy zrozumieć istotę naszych popędów agresywnych, musimy spojrzeć na nie z perspektywy naszego zwierzęcego pochodzenia.Jako gatunek jesteśmy obecnie tak głęboko uwikłani w gwałt i przemoc, uprawiane masowo i powodujące masowe zniszczenia, że trudno nam utrzymać obiektywizm, ilekroć dyskusja dotknie tego tematu.Jest przecież faktem, że nawet chłodni intelektualiści z reguły wpadają w nastrój gwałtownie agresywny, gdy zaczną dyskutować o tym, jak pilnym zadaniem jest zapobieganie agresji.I nic w tym dziwnego.Ludzkość znajduje się w stanie, delikatnie mówiąc, ogólnego bałaganu; są niemałe szanse na to, że wytępimy się sami jeszcze przed końcem bieżącego stulecia.Jedyną pociechą musi pozostać świadomość tego, że jako gatunek dzierżyliśmy władzę na tej planecie i że kadencja nasza wprawdzie nie trwała zbyt długo (jak na dzieje gatunków), ale była za to ekscytująca i niezwykle brzemienna w wydarzenia.Zanim jednak przeanalizujemy nasze własne, dziwaczne techniki ataku i obrony, musimy rozważyć istotę zjawiska gwałtu w świecie zwierzęcym, świecie pozbawionym włóczni, bomb i karabinów.Zwierzęta mogą walczyć między sobą dla jednego z dwu ważkich powodów: albo o pozycję w obrębie pewnej hierarchii społecznej, albo o prawo dysponowania pewnym określonym terytorium.U niektórych gatunków liczy się tylko hierarchia, nie ma określonych terytoriów, inne natomiast są czysto terytorialne i nie mają problemów z hierarchią.Niektóre wreszcie są równocześnie i hierarchiczne, i terytorialne, wskutek czego -uwikłane w obydwie formy zachowań agresywnych.Otóż my należymy właśnie do tej trzeciej grupy: mamy na karku i jedno, i drugie.Ustrojem hierarchicznym obciążeni jesteśmy już od czasów przedludzkich, bo jest to po prostu jeden z podstawowych elementów trybu życia naczelnych.Stado naczelnych znajduje się w ciągłym ruchu, rzadko kiedy zatrzymuje się w jednym miejscu przez czas dostatecznie długi na to, by ustalić określone własne terytorium.Od czasu do czasu powstawać mogą konflikty między stadami, ale są to działania słabo zorganizowane, mające charakter raczej krótkotrwałych wybuchów rozdrażnienia, i znaczenie ich w życiu przeciętnej małpy jest stosunkowo niewielkie.Natomiast peck-order (dosłownie: porządek dziobania -tak nazwany, ponieważ zjawisko to przeanalizowano po raz pierwszy u kurcząt) odgrywa w życiu małpy rolę podstawową, i to wręcz w każdej chwili.U większości gatunków małp zwierzokształtnych i człekokształtnych występuje sztywna organizacja hierarchiczna z jednym dominującym samcem, przywódcą stada, i z innymi -uszeregowanymi na różnych szczeblach podporządkowania.Gdy przywódca stanie się zbyt stary lub słaby, by utrzymać dominację, zostaje obalony przez młodszego, bardziej krzepkiego samca, który wówczas przywdziewa płaszcz wodzowski.(Niekiedy uzurpator dosłownie przywdziewa rodzaj płaszcza, bo wyrasta mu grzywa długich włosów).Ponieważ zaś stado trzyma się stale razem, jego funkcja absolutnego władcy i tyrana sprawowana jest nieprzerwanie.Mimo to ma on z reguły najbardziej lśniącą sierść, jest najstaranniej wyiskanym i "seksownym" osobnikiem w stadzie.Nie u wszystkich gatunków naczelnych organizacja społeczna opiera się na jawnej dyktaturze.Prawie zawsze istnieje tyran, ale bywa on czasem łagodny i dość tolerancyjny, jak na przykład w przypadku potężnego goryla.Taki wódz stada udostępnia samice samcom podporządkowanym, zachowuje się wyrozumiale w czasie żerowania, a domaga się twardo posłuchu tylko wówczas, gdy wchodzi w grę coś, co jest niepodzielne, albo gdy pojawią się oznaki buntu lub niesfornej bijatyki wśród słabszych osobników [ Pobierz całość w formacie PDF ]